Chateaubriand - Το ταξίδι στην Ελλάδα

...
"Κατεβαίνοντας από την Ακρόπολη, πήρα μαζί μου ένα κομμάτι μάρμαρο από τον Παρθενώνα, όπως είχα μαζέψει κι ένα κομματάκι πέτρα από τον τάφο του Αγαμέμνονα. Κι από τότε κάτι αφαιρώ από τα μνημεία που είδα, έτσι, για ενθύμηση. Βέβαια, δεν είναι τόσο ωραία σαν κι αυτά που άρπαξαν ο κ. ντε Σουαζέλ - Γκουφφιέ κι ο λόρδος Ελγίνος, όμως εμένα μου φτάνουν. Κρατώ επίσης με περισσή φροντίδα και τα δωράκια που μου κάμαν όσοι με φιλοξένησαν, κι ανάμεσα σ' αυτά την κοκάλινη θήκη που μου χάρισε ο πάτερ Μουνιόθ στη Γιάφφα. Όταν τα ξαναβλέπω, αναπολώ τα ταξίδια μου και τις περιπέτειές μου και λέω: "Σαν ήμουν εκεί, αυτό κι αυτό μου συνέβη|. Ο Οδυσσέας γύρισε σπίτι του με μεγάλα κιβώτια γιομάτα δώρα που του 'χαν κάνει οι Φαίακες. Γύρισα κι εγώ στη γη την πατρική φέρνοντας καμιά δωδεκαριά πέτρες από τη Σπάρτη, την Αθήνα, το Άργος, την Κόρινθο, τρεις τέσσερις πήλινες κεφαλές που μου χάρισε ο κ. Φωβέλ, κομποσκοίνια, ένα μπουκάλι με νερό από τον Ιορδάνη κι ένα άλλο από τη Νεκρή Θάλασσα, ένα κομμάτι μάρμαρο από την Καρχηδόνα κι ένα γύψινο εκμαγείο από την Αλάμπρα. Ξόδεψα πενήντα χιλιάδες φράγκα στον δρόμο και χάρισα και τα όπλα μου κι ένα μέρος από τον ρουχισμό μου. Λίγο να κρατούσε ακόμα το ταξίδι μου, θα γύριζα με τα πόδια, στηριγμένος σ' ένα άσπρο ραβδί. Και δυστυχώς, όταν θα επέστρεφα, δε θα 'χα να βρω έναν καλό αδελφό να μου πει σαν τον γέροντα εκείνον από τα "Παραμύθια της Χαλιμάς", "πάρε, αδελφέ μου, χίλια φλουριά, αγόρασε καμήλες και μην ταξιδεύεις πια"...

Οι λογοτέχνες των μικρών χωρών

Τα κείμενα του βιβλίου, όπως αναφέρει ο συγγραφέας στην εισαγωγή του, "είναι μικρογραφίες μεγάλων θεμάτων της πνευματικής ζωής, που προσπαθούν να κλείσουν στις λίγες σελίδες τους την ουσία διεξοδικών μελετημάτων."

Στο απόσπασμα που παραθέτω από το βιβλίο εντύπωση προκαλεί η αισιοδοξία που είναι διάχυτη σ' αυτό σχετικά με τις δυνατότητες των μικρών χωρών στο χώρο της λογοτεχνίας.

"Το θέμα είναι πελώριο, ο χώρος πολύ περιορισμένος. Αυτή, βλέπετε, τη μοίρα έχουν οι λογοτεχνίες των μικρών χωρών. Να μη μπορούν να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους ούτε με την άνεση ενός "μάρτυρος υπερασπίσεως". Ωστόσο, αμέσως πρέπει να διατυπώσουμε ένα βασικό ερώτημα και πριν προχωρήσουμε να απαντήσουμε σε τούτο το ερώτημα. Βέβαια, λογοτεχνία έχουν όλοι οι λαοί και όλες οι χώρες. Έχουν όμως επίδραση οι λογοτεχνίες των χωρών που λέγονται μικρές είτε για την έκτασή τους είτε για τον πληθυσμό τους; Δυο και μόνο παραδείγματα κάνουν εύκολη την απόκρισή μας. Το θέατρο του Ίψεν, συγγραφέα μικρής χώρας, και τα βιβλία που έγραψε για τα παιδιά άλλος συγγραφέας μικρής χώρας, ο Άντερσεν. Νορβηγός ο ένας, Δανός ο άλλος. Ολόκληρη θεατρική σχολή διαμόρφωσε, με την έντονη επίδρασή του, το θέατρο του Ίψεν στις τέλος του περασμένου αιώνα και στις αρχές του αιώνα μας, πλούσια παιδική βιβλιοθήκη, σε παγκόσμια κλίμακα, έχουμε από την εποχή που ο Άντερσεν έγραψε τις μοναδικές σελίδες του για το παιδί. Την επίδραση και των δύο αυτών λογοτεχνών ούτε το μέγεθος της χώρας τους την εμπόδισε ούτε η γλώσσα τους. Και όλοι ξέρουμε πως και η Νορβηγία και η Δανία ανήκουν στις μικρές ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και δεν αγνοούμε ότι, ακόμη και σήμερα που η επικοινωνία των λαών είναι μεγάλη, μετρημένοι στα δάχτυλα γνωρίζουν νορβηγικά και δανικά. Είχαν όμως μια σπάνια τύχη αυτές οι δύο λογοτεχνίες, εκτός φυσικά, από την ποιότητά τους, που ίσως δε θα ήταν αρκετή για τη διάδοσή τους. Ένας σπουδαίος μελετητής των ευρωπαϊκών λογοτεχνιών, σοφός και πολύγλωσσος, - διάβαζε, έγραφε και μιλούσε τέσσερις ή πέντε γλώσσες, - ο Δανός Γ. Μπραντές, αφιέρωσε ένα μεγάλο μέρος από την πνευματική του δραστηριότητα στην προβολή της λογοτεχνίας των σκανδιναυικών χωρών. Τι αξία είχε η προσφορά αυτή το είδαμε και πολύ το εκτιμήσαμε και στην Ελλάδα, όταν πριν από πενήντα περίπου χρόνια άρχισαν να μεταφράζονται στη γλώσσα μας χαρακτηριστικά έργα από τις λογοτεχνίες αυτών των χωρών. Δεν πληροφορηθήκαμε μόνο ποια είναι η στάθμη του πνευματικού πολιτισμού της Νορβηγίας και της Δανίας, - αυτό μπορεί να το ξέραμε κι από άλλες πηγές,- είχαμε ένα άλλο κέρδος, πολύ σημαντικότερο: Εγνωρίσαμε την ψυχή αυτών των λαών, δηλαδή εκάναμε αληθινή γνωριμία μ' αυτούς τους λαούς."

Πέτρου Χάρη

ΣΥΝΟΜΙΛΙΕΣ
ΜΕ
ΦΙΛΟΥΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ Τ. ΠΙΤΣΙΛΟΣ
1987

Βιβλίο: Χένρι Μίλερ

ΧΕΝΡΙ ΜΙΛΕΡ
Ο ΚΟΛΟΣΣΟΣ ΤΟΥ ΜΑΡΟΥΣΙΟΥ
ΚΑΙ ΠΡΩΤΕΣ ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ - ISBN 960-375-765-9

Στο βιβλίο ο Μίλερ περιγράφει με πολύ ωραίο τρόπο τις εντυπώσεις του από την Ελλάδα από την οποία είχε μείνει τόσο ευχαριστημένος, ώστε δεν παρέλειψε να αναφερθεί αρκετές φορές στην ευτυχία που ένιωσε να τον πλημμυρίζει κατά την παραμονή του στη χώρα:

"Δεν περάσαμε από τον Ισθμό της Κορίνθου, επειδή είχαν γίνει κατολισθήσεις. Ουσιαστικά κάναμε το γύρο της Πελοποννήσου. Το δεύτερο βράδυ σταματήσαμε στην Πάτρα, απέναντι από το Μεσολόγγι. Από τότε ήρθα πολλές φορές σε αυτό το μέρος, πάντα την ίδια περίπου ώρα, και πάντα δοκίμαζα την ίδια γοητεία. Πηγαίνεις κατευθείαν σ' ένα μεγάλο ακρωτήρι, σαν βέλος μπηγμένο στο πλευρό του βουνού. Τα ηλεκτρικά φώτα, αραδιασμένα κατά μήκος της θάλασσας, δημιουργούν ένα γιαπωνέζικο σκηνικό: σε όλα τα ελληνικά λιμάνια υπάρχει κάτι το αυτοσχέδιο στο φωτισμό, κάτι που δίνει την εντύπωηση ότι επίκειται κάποια γιορτή. Καθώς μπαίνεις στο λιμάνι, έρχονται να σε προϋπαντήσουν μικρές βάρκες: είναι γεμάτες επιβάτες και αποσκευές και ζώα και στρώματα και έπιπλα. Οι βαρκάρηδες, όρθιοι, μάλλον σπρώχνουν παρά τραβούν κουπί. Δείχνουν να μην κουράζονται καθόλου, μεταφέροντας τα βαριά τους φορτία καταπώς θέλουν με επιδέξιες και σχεδόν ανεπαίσθητες κινήσεις των καρπών τους. Καθώς πλευρίζουν ξεσπάει πανδαιμόνιο. Όλοι πάνε σε λάθος κατεύθυνση, όλα είναι μπερδεμένα, χαοτικά, ακατάστατα. Όμως κανένας δεν χάνεται ποτέ ούτε τραυματίζεται, ούτε κλεψιές γίνονται, ούτε γροθιές ανταλλάσσονται. Είναι ένα είδος αναταραχής που οφείλεται στο ότι για τον Έλληνα κάθε γεγονός, ανεξαρτήτως του πόσο κοινό είναι, είναι πάντα μοναδικό. Κάνει πάντα το ίδιο πράγμα σαν να το κάνει για πρώτη φορά. Είναι περίεργος, άπληστα περίεργος, και πειραματικός. Πειραματίζεται προς χάρη του πειραματισμού, όχι για να επιτύχει έναν καλύτερο ή πιο αποτελεσματικό τρόπο. Του αρέσει να φτιάχνει πράγματα με τα χέρια του, με όλο του το κορμί, με την ψυχή του, θα μπορούσα να πω. Έτσι ο Όμηρος εξακολουθεί να ζει. Παρόλο που δεν έχω διαβάσει ούτε μια αράδα από τον Όμηρο, ο σημερινός Έλληνας ουσιαστικά δεν έχει αλλάξει. Μάλλον είναι πιο Έλληνας απ' ό,τι ήταν. (...) Ποτέ πριν δεν είχα δει τέτοιον ουρανό. Ήταν υπέροχος. Ένιωσα εντελώς αποξενωμένος από την Ευρώπη. Είχα μπει σ' ένα καινούργιο πραγματικό βασίλειο ως ελεύθερος άνθρωπος - όλα είχαν συνταιριαστεί για να κάνουν την εμπειρία μοναδική και γόνιμη. Χριστέ μου, ήμουν ευτυχισμένος. Αλλά για πρώτη φορά στη ζωή μου ήμουν ευτυχισμένος με πλήρη συνείδηση ότι ήμουν ευτυχισμένος. Είναι καλό να είσαι απλώς ευτυχισμένος, είναι λίγο καλύτερο να ξέρεις ότι είσαι ευτυχισμένος, αλλά το να καταλαβαίνεις ότι είσαι ευτυχισμένος και να ξέρεις γιατί και πως, με ποιον τρόπο, λόγω ποιας αλληλουχίας γεγονότων ή περιστάσεων, και να εξακολουθείς να είσαι ευτυχισμένος, να είσαι ευτυχισμένος υπαρξιακά και συνειδητά, ε, αυτό είναι πέρα από την ευτυχία, αυτό είναι μακαριότητα, κι αν έχεις έστω και λίγη λογική, θα έπρεπε να αυτοκτονήσεις στη στιγμή και να τελειώνεις. Κι έτσι ήμουν - αλλά δεν είχα τη δύναμη ή το κουράγιο να σκοτωθώ επιτόπου. Κι ευτυχώς που δεν το έκανα, γιατί επρόκειτο να έρθουν μεγαλύτερες στιγμές, πέρα ακόμα και από τη μακαριότητα, στιγμές που αν είχε κάποιος προσπαθήσει να μου τις περιγράψει πιθανόν να μην τον είχα πιστέψει. Δεν ήξερα τότε πως μια μέρα θα στεκόμουν μπροστά στις Μυκήνες ή στη Φαιστό, ή πως θα ξυπνούσα κάποιο πρωινό και κοιτάζοντας μέσα από ένα φινιστρίνι θα έβλεπα με τα ίδια μου τα μάτια τον τόπο για τον οποίο είχα γράψει σ' ένα μου βιβλίο αλλά που ποτέ δεν ήξερα ότι υπήρχε ούτε ότι είχε το ίδιο όνομα με αυτό που του είχα δώσει με τη φαντασία μου. Στην Ελλάδα σού συμβαίνουν θαυμαστά πράγματα - θαυμαστά καλά πράγματα, που δεν μπορεί να συμβούν πουθενά αλλού στον κόσμο. Με κάποιον τρόπο, σχεδόν σαν Εκείνος να έγνεφε συναινετικά, η Ελλάδα παραμένει κάτω από την προστασία του Δημιουργού. Οι άνθρωπο μπορεί να έχουν τις μικρότητές τους, τις μάταιες σκοτούρες τους, ακόμα και στην Ελλάδα, αλλά η μαγεία του Θεού επενεργεί ακόμη, και, αδιάφορο με το τι κάνει ή προσπαθεί να κάνει η φυλή του ανθρωπου, η Ελλάδα συνεχίζει να είναι μία ιερή περιοχή - και η πίστη μου είναι ότι θα παραμείνει έτσι μέχρι το τέλος."

Βιβλίο: Ιώβ, η ζωή και τα πάθη του

ΙΩΒ
η ζωή και τα πάθη του
Βασ. Μουστάκη (διδ. Θεολογίας)
"Αποστολική Διακονία"
ISBN 960-315-032-0

Ένα βιβλίο, που διάβασα πριν από καμιά δεκαριά χρόνια, χρειάστηκα σήμερα να ξαναπιάσω και να διαβάσω κάποιες σελίδες του. Είναι εντυπωσιακό πόσο διαχρονικές είναι οι αξίες που διδάσκει, πολύτιμο εφόδιο στην ψυχική και πνευματική μας πρόοδο. Αυτό το βιβλίο θα μπορούσατε ίσως να κάνετε δώρο στους φίλους και συγγενείς σας με την ευκαιρία των γιορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, αντί για κάποιο άλλο δώρο που θα πεταχτεί σε μια άκρη μετά την περίοδο των γιορτών...
Παραθέτω ένα κομμάτι από το κείμενο που βρίσκεται στο οπισθόφυλλο:
"Η πιο υψηλή ποίηση της Παλαιάς Διαθήκης, αν εξαιρέσει ίσως κανείς ορισμένα τμήματα του Ψαλτηρίου, του Άσματος και των Προφητών, βρίσκεται στο βιβλίο του Ιώβ. Αλλά και το θέμα του βιβλίου αυτού είναι εξαιρετικά μεγάλο και βαθύ: ένας άνθρωπος που δεν ανήκει στο περιούσιο έθνος, τον Ισραήλ, δέχεται τις φοβερές θλίψεις που επιτρέπει ο Θεός να έλθουν εναντίον του, χωρίς να χάσει την υπομονή του. Και αναδείχνεται έτσι πρότυπο της καρτερίας και της αφοσιώσεως στο θείο θέλημα. Είναι ο πολύαθλος Ιώβ, ένας δίκαιος από τον θύραθεν κόσμο, στολίδι λαμπρό της θείας Αποκαλύψεως, δίδαγμα για τους πιστούς όλων των αιώνων, πριν και μετά Χριστόν."
Εύχομαι καλή ανάγνωση σε όσους το αποκτήσουν και καλές γιορτές με αγάπη και υπομονή στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε στην καθημερινότητά μας σε όλους!!!